عید قربان عید عبادت و بندگی و عید اطاعت از قادر یکتا مبارک باد
دهم ذیحجه، عیدقربان، روز رها شدن از تعلقات دنیوی و رهایی از هر آنچه غیر خدایی است
عید قُربان یا عید الأضحی از عیدهای بزرگ مسلمانان در دهم ذیحجه. بنابر روایات اسلامی، در این روز خدا به ابراهیم خلیل فرمان داد تا فرزندش اسماعیل را قربانی کند. او اسماعیل را به قربانگاه برد ولی جبرئیل همراه با «قوچی» نازل شد و ابراهیم آن را به جای اسماعیل قربانی کرد. سنّت قربانی در روز عید قربان در سرزمین منا به یاد آن رخداد است. مسلمانانی که برای حج، به زیارت خانه خدا میروند، طبق شروطی وظیفه دارند در منا قربانی کنند.
عبادت در شب و روز عید قربان بسیار سفارش شده و احیای شب عید قربان به دعا، نماز و نیایش فضلیت فراوانی دارد. در روز عید قربان اعمالی مانند غسل، نماز عید قربان، قربانی کردن، زیارت امام حسین(ع) و خواندن دعای ندبه، مستحب است. بر اساس منابع دینی روزه گرفتن در عید قربان مانند عید فطر حرام است.
عید قربان در کشورهای اسلامی، تعطیل رسمی است و مسلمانان در این روز جشن میگیرند.
حضرت ابراهیم بنابر رؤیایی که دیده بود مأمور قربانی کردن فرزندش شد. در هنگام قربانی، ابراهیم پیشانی پسرش را بر زمین نهاد و تیغ تیز بر حلق او گذارد اما کارد گردن او را نبرید و سرانجام هنگامی که پدر و پسر تسلیم بودن کامل خود در برابر فرمان الهی را نشان دادند، خداوند عمل او را قبول نمود و ابراهیم به جای قربانی فرزندش قوچی را که جبرئیل آورده بود قربانی نمود.[۳] سنّت قربانی در روز عید قربان یادبود رخداد ذبح اسماعیل میباشد.[۴] بنابر برخی روایات، تمام حیواناتی که در سرزمین منا در روز عید قربان ذبح میشوند؛ فدیه حضرت اسماعیل میباشند.[۵]
در عصر جاهلیت قربانی کردن از پلیدی شرک مبرا نبود. کعبه را با خون قربانی آلوده میکردند و گوشت آن را بر خانه کعبه میآویختند تا خداوند آن را قبول کند. در قرآن کریم این رسم مذموم خوانده میشود و شرط قبولی قربانی تقوا معرفی میشود.[۶] همین تقوا و خلوص برای قربانی کردن است که این روز نحر، حج اکبر نامیده میشود.
روز عید قربان روز پر فضیلتی است. اعمال این روز چند چیز است:
غسل: که به گفته علامه مجلسی، غسل در آن روز سنّت مؤکد است تا آنجا که بعضی از علما آن را واجب دانستهاند.[نیازمند منبع]
نماز عید: این نماز در زمان حضور امام معصوم(ع) واجب است؛ اما در زمان غیبت امام زمان(عج) مطابق فتوای مشهور فقهای شیعه، مستحب مؤکد است (خواه به صورت جماعت خوانده شود یا فرادی).[نیازمند منبع]
مستحب است دعاهایی را که پیش از نماز عید و قبل از آن وارد شده است خوانده شود. بهترین دعاها، دعای چهل و هشتم صحیفه سجادیه است که با عبارت «أللّهُمَّ هذا یومٌ مُبارَک» آغاز میشود و اگر دعای چهل و ششم قرائت شود بهتر است.[۹]
دعای ندبه: خواندن دعای ندبه در این روز و سایر اعیاد مستحبّ است.[۱۰]
قربانی کردن: انجام قربانی بر حاجیان حاضر در مکه واجب است؛ اما انجام قربانی در این روز برای همه مسلمانان مستحبّ مؤکد است، تا آنجا که برخی از علما آن را بر کسانی که توانایی دارند واجب دانستهاند و مستحب است بعد از نماز عید، کمی از گوشت آن خورده شود.[۱۱] مستحبّ است هنگام قربانی این دعا که از امام صادق(ع) نقل شده است خوانده شود: «وَجَّهْتُ وَجْهِی لِلَّذی فَطَرَ السَّمواتِ وَ الارْضَ، حَنیفاً مُسْلِماً وَ ما أنَا مِنَ الْمُشْرِکینَ، إنَّ صَلاتی وَ نُسُکی وَ مَحْیای وَ مَماتی لِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ، لا شَریک لَهُ، وَ بِذلِک أُمِرْتُ وَ أَنَا مِنَ الْمُسْلِمینَ. اَللّهُمَّ مِنْک وَلَک، بِسْمِ اللّهِ وَاللّهُ اَکبَرُ. اَللّهُمَّ تَقَبَّلْ مِنّی»[۱۲] در حدیثی نقل شده است که امام صادق(ع) فرمود: امام سجاد(ع) و امام باقر(ع) گوشت قربانی را سه قسمت میکردند: یک قسمت آن را به همسایگان میدادند و یک قسمت آن را به نیازمندان و قسمت سوم را برای اهل خانه نگه میداشتند.[۱۳]
تکبیرات مشهور این روز گفته شود: برای کسانی که در این ایام در مراسم حج و صحرای منا هستند، بعد از پانزده نمازهای روزانه این تکبیرها را بخوانند یعنی از نماز ظهر روز عید، شروع کرده تا نماز صبح روز سیزدهم؛ ولی کسانی که در آن جا نیستند، بعد از ده نماز آنها را میخوانند، از نماز ظهر روز عید آغاز نموده، تا نماز صبح روز دوازدهم، و آن تکبیرها مطابق روایت کتاب کافی چنین است: «اَللهُ اَکبَرُ اَللهُ اَکبَرُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللهُ وَ اللهُ اَکبَر اَللهُ اَکبَرُ، و للهِ الْحَمْدُ اَللهُ اَکبَرُ عَلی ما هَدانا ااَللهُ اَکبَرُ عَلی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الانعامِ وَ الْحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما أبْلانا».[۱۴]
زیارت امام حسین(ع)[۱۵]
Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA
منابع
قرآن کریم.
جوادی آملی، عبدالله، جرعهای از صهبای حج، تهران، نشر مشعر، ۱۳۸۶ش.
خمینی، سید روح الله، مناسک حج، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۸۶ش.
دهخدا، علی اکبر، لغتنامه.
سید بن طاووس، علی بن موسی، اقبال الاعمال، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۷ش.
صادقی تهرانی، محمد، قم، مکتبه محمد الصادقی الطهرانی، ۱۴۱۹ق.
صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا، قم، الشریف الرضی، ۱۳۷۸ق.
ضیاءآبادی، سید محمد، حج برنامه تکامل، تهران، نشر مشعر، چاپ دوم، ۱۳۸۶ش.
عطائی اصفهانی، علی، اسرار حج، قم، مهر استوار، بیتا.
قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، قم، اسوه.
کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دارالکتب الاسلامیه، بیتا.
مجلسی، محمدباقر، زادالمعاد، قم، جلوه کمال، ۱۳۸۹ش.
محمدی ری شهری، محمد، حج و عمره در قرآن و حدیث، قم، موسسه علمی فرهنگی دارالحدیث، ۱۳۸۶ش.
ملکی تبریزی، میرزا جواد، المراقبات، بیروت، دارالاعتصام، بیتا.
نجفی، محمدحسن، جواهرالکلام، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بیتا.
Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA
Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA